Η Αρχαία Ελεύθερνα αποτελεί ένα σπουδαίο μοχλό ανάπτυξης για την ευρύτερη περιοχή του Μυλοποτάμου και θα μπορούσε να συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση του τουρισμού σε επίπεδο νομού.
Η προνομιακή θέση που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τα ξενοδοχεία και σε κομβικό σημείο που συνδέει τουριστικές διαδρομές μεταξύ τους, θα μπορούσαν να την αναδείξουν, ως ένα βασικό τουριστικό προορισμό, ισότιμο από πλευράς ενδιαφέροντος με την Κνωσό και τη Φαιστό.
Τα πλεονεκτήματα αυτά τόνισε, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής κ. Νίκος Σταμπολίδης ξεναγώντας τους νέους θεσμικούς εκπροσώπους του νομού και άλλους παράγοντες στους χώρους των αρχαιολογικών ανασκαφών, το πρωί της π. Κυριακής, στο πλαίσιο εκδήλωσης που είχε οργανώσει ο Πολιτιστικός Σύλλογος της Αρχαίας Ελεύθερνας.Στη διάρκεια μιας πολύωρης ξενάγησης, που επέτρεψε στους επισκέπτες να γνωρίσουν με κάθε λεπτομέρεια την πορεία κάθε ανασκαφικής έρευνας, ο επιφανής αρχαιολόγος στάθηκε στους σημαντικότερους ιστορικούς σταθμούς και ανέπτυξε παράλληλα τους λόγους που έχουν εντάξει τις αρχαιολογικές ανασκαφές στις δέκα σημαντικότερες του κόσμου.
Αναλύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής, που θα μπορούσαν να επιτρέψουν κοσμοσυρροή ξένων τουριστών, ο κ. Σταμπολίδης, τόνισε το γεγονός ότι η Ελεύθερνα και ως αρχαιολογικός χώρος απέχοντας τέσσερα χιλιόμετρα από το Αρκάδι και την ίδια απόσταση από τις Μαργαρίτες αποτελεί έναν ιδανικό επισκέψιμο χώρο, με αφετηρία τα ξενοδοχεία της περιοχής αλλά και των ενδιάμεσων, μεταξύ Χανιών και Ηρακλείου. Αποτελεί επομένως και από αυτή την άποψη έναν πραγματικό πόλο έλξης, όχι μόνο για αρχαιολάτρες, αλλά και για ανθρώπους που ενδιαφέρονται για θρησκευτικό τουρισμό αλλά και για εκείνους που λατρεύουν το φυσικό περιβάλλον. Είναι η ιδανική περιοχή για να επενδύσει στο μέλλον ο νομός αποτελώντας ένα μοναδικό πυλώνα ανάκαμψης, που θα «αιμοδοτήσει» σημαντικά την οικονομία του τόπου. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να προχωρήσουν με ταχύτερους ρυθμούς τα έργα υποδομής με επίκεντρο το Μουσείο, που θα στεγάσει τα διεθνούς επιστημονικού ενδιαφέροντος σημαντικά ευρήματα, αλλά και η δημιουργία προϋποθέσεων για την άνετη πρόσβαση των επισκεπτών στους αρχαιολογικούς χώρους. Ιδιαίτερα για το Μουσείο τονίστηκε ότι θα είναι στα πρότυπα των Δελφών, της Βεργίνας και της Ολυμπίας ενώ θα έχει την ιδιαιτερότητα να βρίσκεται στο χώρο των ανασκαφών και όχι στην πρωτεύουσα του νομού.
Ο κ. Σταμπολίδης έδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ανάγκη προστασίας της περιοχής, από τους κτηνοτρόφους, ώστε να μη γίνεται η βοσκή των αιγοπροβάτων χωρίς εποπτεία, αλλά και από δραστηριότητες που θα αλλοιώνουν τον περιβάλλοντα χώρο, αυτά τα λάθη που διαπιστώνουν τώρα οι αρχαιολόγοι σε περιοχές όπως η Κνωσός, αλλά είναι αργά να διορθωθούν.
Εξέφρασε τέλος την ελπίδα ότι η Αρχαία Ελεύθερνα θα ξεπεράσει αυτούς τους «σκοπέλους» χάρις στη συνεργασία των κατοίκων της περιοχής, που έχουν δείξει μια ειλικρινή διάθεση να βοηθήσουν τους αρχαιολόγους στο έργο τους. Και πειθαρχούν απόλυτα στις όποιες οδηγίες λαμβάνουν.
Με τις προϋποθέσεις αυτές η περιοχή που κατά τον κ. Σταμπολίδη αποτελεί την «αυγή του πολιτισμού» θα μπορέσει να ανταποκριθεί στους στόχους που έχουν τεθεί και να δικαιώσει τις προσδοκίες των ειδικών που προσβλέπουν σ’ αυτή έναν ισχυρότατο σύμμαχο για την τουριστική ανάκαμψη του Ρεθύμνου.
ΚΑΙ Η ΠΡΟΧΘΕΣΙΝΗ ΞΕΝΑΓΗΣΗ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΙΣΤΟΠΟΙΕΙ
Η Αρχαία Ελεύθερνα αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης για ολόκληρο το νομό
Νέα στοιχεία αναδεικνύουν τη συμβολή της περιοχής στη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού
Η Αρχαία Ελεύθερνα είχε την τιμητική της το πρωί της Κυριακής. Η εκδήλωση που είχε προγραμματίσει ο πολιτιστικός σύλλογος της περιοχής για να γνωρίσουν οι νέοι θεσμικοί μας εκπρόσωποι τον τόπο, η οποία είχε αναβληθεί πριν από δυο μήνες, λόγω κακοκαιρίας, πραγματοποιήθηκε αυτή τη φορά με καιρικές συνθήκες ιδανικές για την περίπτωση.
Τον υφυπουργό Προστασίας του Πολίτη Μανώλη Όθωνα, την αντιπεριφερειάρχη κυρία Μαρία Λιονή, το δήμαρχο κ. Γιώργο Μαρινάκη, τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου Ρεθύμνου, τοπικούς παράγοντες αλλά και τα τοπικά ΜΜΕ, ξενάγησε ο γνωστός και διεθνούς κύρους πανεπιστημιακός κ. Νίκος Σταμπολίδης, που είχε το προνόμιο να φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα που «δίνουν φωνή» στον 5ο αιώνα π.Χ.
Οι επισκέπτες περιηγήθηκαν σε ένα πραγματικά μαγευτικό χώρο του οποίου η επικράτεια ξεκινούσε από τον Ψηλορείτη και έφτανε μέχρι τις ακτές της Βόρειας Κρήτης, ενώ από τα ανατολικά ξεκινούσε από τα Ταλλαία Όρη και έφτανε μέχρι το σημερινό Πλατανιά στο Ρέθυμνο.
Σύμφωνα με τον κ. Σταμπολίδη η πρωτεύουσα αυτής της πόλης βρίσκεται ανάμεσα στα δύο χωριά που σήμερα ονομάζονται αρχαία Ελεύθερνα και Ελεύθερνα δηλαδή τον πρώην Πρινέ και τα πρώην Μετόχια. Είναι μια ανασκαφική έρευνα που εδώ και 27χρόνια έχει αποδώσει ένα τεράστιο πλούτο τόσο σε αρχαιότητες στην θέση Ορθή Πέτρα στην Νεκρόπολη, η οποία είναι μια από τις σημαντικότερες ανασκαφές στο μεσογειακό χώρο και έχει βραβευτεί ως μια από τις δέκα καλύτερες ανασκαφές στον κόσμο.
Εικονογραφεί τους στίχους του Ομήρου
Το επιστημονικό ενδιαφέρον προκαλεί ουσιαστικά το γεγονός ότι, σύμφωνα με τον κ. Σταμπολίδη, εικονογραφεί τους στίχους του Ομήρου τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια, για ένα μεγάλο φάσμα ταφικών τελετουργιών, τόσο δηλαδή της καύσης των νεκρών όπως ακριβώς περιγράφει ο Όμηρος την καύση του Πατρόκλου στην Ιλιάδα, όσο και για τις ταφές των γυναικών, αρκετές από τις οποίες όπως ξέρουμε ήταν αριστοκράτισσες και ιέρειες έχουσες, ενδεχομένως, άμεση σχέση με το Ιδαίον Άντρον.
Τα ευρήματα που υπάρχουν στην περιοχή είναι τόσο πλούσια και δυναμικά, που προορίζονται για το μουσείο το οποίο έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ ως το μοναδικό μουσείο αρχαιολογικού χώρου στην Κρήτη. Είναι ένα μουσείο που αν ξεκινήσουν οι εργασίες του τον Ιούνιο, θα μπορεί να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2012. Η δημιουργία αυτού του Μουσείου, θα ολοκληρώσει κατά κάποιο τρόπο όλη την ανάπτυξη τόσο την τουριστική, όσο και την αρχαιολογική της ευρύτερης περιοχής του Μυλοποτάμου αλλά και του Ρεθύμνου το οποίο βρίσκεται ανάμεσα σε κυρίαρχες πόλεις όπως είναι το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο.
Τα ευρήματα αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά γιατί προέρχονται από διάφορες περιοχές του μεσογειακού κόσμου μέσα από διαφορετικές πόλεις της Κρήτης και συγκεκριμένα από την Πελοπόννησο, την Αττική, τις Κυκλάδες, από την Εύβοια, τα Δωδεκάνησα, τη Μικρά Ασία, τη Συρία, την Παλαιστίνη, την Αίγυπτο αλλά και από την Ιταλία, την Σικελία. Πρόκειται για αντικείμενα από χρυσό, από άργυρο από φαγεντιανή από γυαλί, από χαλκό, από πέτρα, από μάρμαρο και άλλα υλικά, τα οποία είναι τόσο αναθήματα σε ναούς αλλά και δημόσια και ιδιωτικά οικοδομήματα, τα περισσότερα από τάφους νεκρών αριστοκρατών πολεμιστών που καίγονταν όπως και από γυναίκες που είχαν ένα ψηλό κοινωνικό στάτους.
Αναγκαία η προστασία του χώρου
Τα έργα υποδομής προχωρούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς. Οι περισσότερες περιφράξεις έχουν γίνει. Απομένουν δυο μονοπάτια, το ένα που θα οδηγεί προς το μουσείο και το άλλο που θα οδηγεί προς την ρωμαϊκή νεκρόπολη και το λατομείο του Περιστερέ και επομένως υπό αυτή την έννοια ο αρχαιολογικός χώρος έχει τελειώσει ως προς το 70%. Απομένει να ολοκληρωθούν οι δρόμοι, οι οποίοι έχουν ξεκινήσει για τα δυο σημεία των ανασκαφών, όπου θα υπάρχουν είσοδοι για τους επισκέπτες, να τοποθετηθούν οι πινακίδες οι οποίες είναι έτοιμες και φυσικά να υπάρξει φύλαξη με πρωινές, απογευματινές αλλά και νυχτερινές βάρδιες, ενώ ο τόπος δεν θεωρείται ολοκληρωμένος για επίσκεψη αν δεν δημιουργηθεί και το μουσείο. Το μουσείο θα είναι στα πρότυπα των μουσείων των Δελφών της Βεργίνας και της Ολυμπίας. Η Κρήτη δεν έχει τέτοιο μουσείο. Θα είναι το μοναδικό που θα γίνει εκτός από πρωτεύουσες νομών.
Το γεγονός ότι η Ελεύθερνα και ως αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται τέσσερα χιλιόμετρα από το Αρκάδι και απέχει το ίδιο από τις Μαργαρίτες, αποτελεί ένα ιδανικό επισκέψιμο χώρο με αφετηρία τα ξενοδοχεία της περιοχής αλλά και από το ενδιάμεσο μεταξύ Χανίων και Ηρακλείου.
Επομένως από αυτή την άποψη θα αποτελεί ένα πραγματικό πόλο έλξης όχι μόνο για αρχαιολάτρες αλλά και ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τον θρησκευτικό τουρισμό παλαιό και νεότερο αλλά και εκείνους που λατρεύουν το φυσικό περιβάλλον.
Σκοπός των ανασκαφών
Αναφερόμενος στο σκοπό των ανασκαφών ο κ. Σταμπολίδης είπε ότι έδωσαν μια απάντηση στο ζητούμενο για τα γεγονότα που ακολούθησαν την πτώση των μινωικών ανακτορικών κέντρων, δηλαδή τι έγινε μετά το 1200-1100 π.Χ.
Υπήρχε η Κρήτη, συνέχιζε να συμβάλλει στον ελληνικό πολιτισμό; Αυτό το πρόβλημα λύνεται κυρίως από τις ανασκαφές της Ελεύθερνας, ιδιαίτερα της νεκρόπολης διότι από όλα τα γεωμετρικά χρόνια, δηλαδή την περίοδο του 10ου, του 9ου, του 8ου αιώνα, πριν αρχίσει η κλασική Ελλάδα φαίνεται ότι ακριβώς ένα από τα σημαντικότερα κέντρα που συμβάλλουν στην ανάπτυξη αργότερα της Αθήνας, της Κορίνθου κ.τλ είναι η Ελεύθερνα και αυτό αποδεικνύει όχι μόνο την ιστορική συνέχεια του νησιού αλλά και την συμβολή στην διάδοση του ελληνικού πολιτισμού σε όλα τα μήκη και πλάτη του αρχαίου γνωστού κόσμου και ιδιαίτερα στην ανατολική και κεντρική Μεσόγειο. Αυτό αποδεικνύουν αντικείμενα τα οποία βρίσκονται στην Ελεύθερνα και προέρχονται από την Αίγυπτο, την Συρία, την Παλαιστίνη την Κύπρο, την Μικρά Ασία τα Δωδεκάνησα ακόμα και τον Εύξεινο Πόντο και φυσικά την Σικελία και την Ρώμη. Αυτό σημαίνει ότι η Κρήτη έχει δύο πυλώνες, τον μινωικό και έναν που ο ίδιος ο κ. Σταμπολίδης ονομάζει «αυγή του ελληνικού πολιτισμού».
Ανάμεσα στις δέκα σημαντικότερες του κόσμου
Η μεγαλύτερη φυσικά δικαίωση είχε έρθει πέρυσι το 2010 από το περιοδικό Archaeology που είναι η επιτομή από 40.000 έρευνες σε όλο τον κόσμο όπου για πρώτη φορά η Ελλάδα μέσω της Ελεύθερνας (και φέτος με τα παλαιολιθικά του Πλακιά) βρίσκεται στις δέκα πρώτες ανασκαφές του κόσμου. Για τους επιστήμονες, τόνισε ο κ. Σταμπολίδης αυτό είναι πολύ σημαντικό αλλά για τον ίδιο σημαντικότερο είναι ότι αυτή η περιοχή έχει μείνει αλώβητη.
Δεν είναι μια περιοχή σε μια πρωτεύουσα νομού, ούτε παρουσιάζει τα λάθη που έγιναν στην Κνωσό όπως είναι τα οβελιστήρια και τα τουριστικά μαγαζιά, δίπλα στο ανάκτορο.
Αυτός είναι κι ένας λόγος που η Κνωσός δεν μπαίνει και στην Ουνέσκο.
Ο κ. Σταμπολίδης εξήρε τη διάθεση συνεργασίας των κατοίκων της περιοχής που θα πρέπει όμως να συνεχίζουν να προσαρμόζονται στα δεδομένα.
Η Ελεύθερνα, τόνισε, δεν είναι μόνο οι αρχαιότητες, είναι το φυσικό της περιβάλλον που προστατεύεται από το 1962, 1964, 1967, 1972, 2002 με τον αρχαιολογικό νόμο αλλά και με την πρόσφατη κήρυξη των ζωνών καθώς εκκρεμούν ακόμα οι οριοθετήσεις των δύο ζωνών. Αυτό που θα πρέπει να προσεχθεί είναι η ανεξέλεγκτη βοσκή, αλλά και η δόμηση όπου δεν χρειάζεται. Άλλωστε τα ξενοδοχεία είναι σε απόσταση αναπνοής.
Η Ελεύθερνα απέχει 22 χλμ. από την πόλη και δέκα χιλιόμετρα από το πλησιέστερο ξενοδοχείο. Μπορούν οποτεδήποτε οι ξένοι που δεν θέλουν να χάσoυν ήλιο και θάλασσα να έρθουν το πρωί και να συνδυάσουν εκκλησιαστικό τουρισμό επισκεπτόμενοι το Αρκάδι. Μετά από πέν5τε χιλιόμετρα απολαμβάνουν κυκλαδικά, μινωικά, αρχαϊκά, κλασικά, ρωμαϊκά, βυζαντινά αξιοθέατα και μετά μπορούν να επισκεφθούν τις Μαργαρίτες και να επιστρέψουν για μπάνιο.
Κοινωνικές διαστρωματώσεις και στον Άδη
Αναφερόμενος στα ευρήματα της Νεκρόπολης ο κ. Σταμπολίδης τόνισε ότι η περιοχή μας έδωσε ένα καταπληκτικό χώρο, το κρεματόριο ή το αποτεφρωτήριο από λαξευμένες πέτρες το οποίο χρονολογείται από το 900 π.Χ. Ήταν ένας λάκκος για να καίγονται οι πρίγκιπες πολεμιστές της Ελεύθερνας διότι οι άνδρες όπως αναφέρει ο Όμηρος μιας αριστοκρατικής καταγωγής και πάνω καίγονταν. Μόνο οι γυναίκες θάπτονταν οι δούλοι ή οι παρακατιανοί. Το σημαντικό για την Ελεύθερνα είναι ότι βρήκαμε όλες τις καύσεις από το 900 έως και το 600 π.Χ. περίπου. Με αυτό τον τρόπο μπορέσαμε να διακρίνουμε ότι ο Όμηρος έλεγε την αλήθεια. Έβαζαν πρινάρια κούτσουρα από ελιές σε ύψος ενός μετρου με μεγάλα κλαδιά και εκεί πάνω έθεταν τον νεκρό πολεμιστή ή πρίγκιπα και άναβαν τη φωτιά αφού του είχαν τοποθετήσει όλα τους τα όπλα και όλα τα αγαπημένα αντικείμενα: περιδέραια, χρυσά όπλα, εργαλεία, οτιδήποτε τον απασχολούσε και ήταν αγαπημένο εργαλείο στη ζωή του. Οι γυναίκες με υψηλό στάτους θάπτονταν σε πιθάρια ή σε τάφους με καμάρα. Η μόνη γυναίκα που έχουμε βρει να καίγεται είναι μια γυναίκα που κάηκε στη γέννα και το ξέρουμε αυτό γιατί στα οστά που μάζεψαν, ήταν και το κρανίο του βρέφους το οποίο οι ανθρωπολόγοι γνωρίζουν ότι όταν οι ραφές δεν έχουν σχηματιστεί καλά είναι από την περίοδο που γεννιέται. Οι γυναίκες που πεθαίνουν είχαν την ίδια μεταχείριση με τους πολεμιστές θεωρώντας ότι οι πόνοι του τοκετού αντιστοιχούν με τα τραύματα των πολεμιστών. Μια τέτοια πριγκίπισσα βρέθηκε μετά από 2800 χρόνια μέσα στον τάφο της. Το ουσιαστικότερο στοιχείο που δίνει η νεκρόπολη είναι ότι αποδεικνύει την αλήθεια του Ομήρου.
Μετά την ξενάγηση ακολούθησε η πλούσια φιλοξενία που αποτελεί παράδοση για την περιοχή και η γενική εντύπωση όλων είναι ότι η Αρχαία Ελεύθερνα θα είναι πλέον η ευκαιρία που θα δώσει στο Ρέθυμνο τη δυνατότητα να ανεβάσει ψηλότερα τον πήχη στη διεκδίκηση ποιοτικότερου τουρισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου